Tijdschrift voor innovatief hoger onderwijs nummer 1 - jaargang 1 - 2018 | Page 74

Virtual Reality in het onderwijs: een realiteit anne Appeltans & simon Verbeke Expertisecentra Onderwijsinnovatie & Smart-ICT Virtual Reality in het Onderwijs: Een Realiteit   ANNE  APPELTANS  &  SIMON  VERBEKE       Virtual Reality (VR) is een relatief nieuwe technologie die het mogelijk maakt om afgesloten van de echte wereld, je in een virtuele wereld te begeven. Dit artikel beschrijft de aanpak en resultaten van het ontwerponderzoek waarin er educatieve VR-toepassingen werden uitgewerkt voor Hogeschool PXL. Het ontwerponderzoek verliep volgens het ADDIE-model (Kruse, 2002). Het ADDIE-model situeert zich binnen de methodologie van het vormgeven van onderwijs en trainingsprogramma’s. Deze methodologie wordt ‘Instructional System Design’ (ISD), of kortweg ook ‘Instructional Design’ (ID) genoemd. Er zijn meer dan 100 ISD-modellen, en deze zijn bijna allemaal gebaseerd op het generieke ADDIE-model. ADDIE is een Engelstalig acroniem, wat staat voor Analyse, Design, Develop, Implement en Evaluate. Dit zijn de benamingen van de vijf verschillende fasen die binnen het model doorlopen worden. Ieder ontwerpproces begint met de analyse- fase (Analyse). Hierin wordt een analyse gemaakt: wat is er nodig? Vervolgens wordt een ontwerp opgemaakt (Design). Op basis van dit ontwerp gaat de effectieve les ontwikkeld worden (Develop), die vervolgens ook ingezet zal worden (Implement). Eindigen gebeurt telkens met een evaluatie (Evaluate), die op zijn beurt kan leiden tot een nieuwe analyse-fase. Zo kan de cirkel iteratief worden doorlopen tot iedereen tevreden is met het ontwikkelde product. ANALYSE VR is één aspect uit een breder domein dat zich bezig houdt met virtuele werkelijkheden. Naast VR bestaat er ook nog augmented reality (AR) en mixed reality (MR). Hieronder 74 geven we de definities van de drie begrippen (VRwebwinkel.nl, 2018). Virtual Reality is de techniek waarbij een gebruiker afgesloten wordt van de buitenwereld. De gebruiker heeft een immersieve ervaring in een virtuele wereld. De virtuele werelden zijn opgebouwd uit computergegenereerd of reëel video- of fotomateriaal. Augmented Reality is de techniek waarbij de gebruiker de echte wereld om zich heen ziet, maar dan verrijkt met digitale elementen (de AR-Overlay). Die digitale elementen kunnen bestaan uit grafische objecten, video, geluid etc. De digitale elementen worden weergegeven aan de hand van markers, ofwel punten die herkend worden door het AR- device zodat het weet waar de elementen weergegeven moeten worden. Mixed Reality is de techniek waarbij de volledige omgeving inclusief alles wat er zich in die omgeving bevindt in kaart wordt gebracht. De techniek projecteert digitale elementen in deze omgeving, die digitale elementen zijn in staat om te interacteren met hun omgeving maar ook met elkaar. De weergegeven elementen zijn van zo een hoge kwaliteit dat deze vrijwel niet meer van echt zijn te onderscheiden, de grens tussen werkelijkheid en virtueel vervaagt. In dit onderzoek focusten we op de eerste variant: VR. Ook binnen VR heb je echter nog grote verschillen, onder meer in de hardware waarmee je de VR-beleving hebt (cf. afbeelding 1). De high-end hardware biedt de meest indrukwekkende VR-beleving, maar is uiteraard duurder in aankoop. In onderwijsmiddens is de schaalbaarheid belangrijk. Bijvoorbeeld: hoe kan je aan een